Cấy mắt ngủ - Chiết tách lan hồ điệp

Mắt ngủ (node) là gì?

Cây tạo ra các mắt “ngủ” để chắc chắn rằng cây có thể sống còn, nếu chồi ngọn chết đi (bị sâu bọ ăn,…). Một thời gian sau, khi chồi ngọn phát triển, nó sản xuất chất điều hoà sinh trưởng (hormone – kích thích tố) – ngăn cản sự phát triển của các chồi khác trên thân. Nếu chồi ngọn chết, chất điều hoà sinh trưởng thiếu hụt và các chồi “ngủ” bắt đầu phát triển.

Bạn có thể tìm mắt ngủ ở đâu?

trên các cành hoa Lan Hồ điệp Phalaenopsis, Doritis và Lan Hạc đính.
trên các giả hành của Dendrobium.
trên các giả hành của Cattleya…

Trồng mắt ngủ trong đất

Chuẩn bị các mắt ngủ

Chúng ta thử làm theo kỹ thuật sau với lan Hạc đính tankervilleae và nó có kết quả rất tốt. Một trong những người tham gia khóa học đã nhân giống thành công Lan Hồ điệp của anh ta trong than bùn?. Bạn có thể xem ảnh Hồ điệp con và quy trình của anh ta dưới đây:

Nhân giống Lan Hồ điệp trong than bùn?

Một trong những người tham gia khóa học đã nhân giống thành công Lan Hồ điệp trong các viên than bùn?

Quy trình:

• ngâm các viên than bùn dưới vòi nước.

• bỏ các viên than bùn được trải ra vào một hộp nhựa, lấp khoảng trống giữa các viên bằng cát silica và đổ ít nước + nước dừa và trong hộp nhựa.

• đặt hộp nhựa vào trong lò vi ba (we didn´t get any informations about time and intensity / chúng tôi không có bất kỳ thông tin nào về thời gian và cường độ).

• bỏ it dớn mềm vào trong cát (when it´s cold / khi hộp nguội).

• cắt cành hoa khoảng 3 cm trên và dưới mắt ngủ.

• lột bỏ các màng bao che (của mắt ngủ).

• đặt các (đoạn) mắt ngủ vào các viên than bùn.

• đậy hộp nhựa với nắp nhựa và đặt hộp dưới ánh sáng trồng (cây).

Thích hợp là các mắt ngủ – được bạn cắt 3 cm ở phía dưới và phía trên mắt trên cành hoa. Rất quan trọng với chúng ta là phải dùng dao sắc, vì nếu không mô sẽ bị tổn thương nhiều. Tiếp, bạn phải gỡ bỏ các màng bao một cách cẩn thận.

Đặt mắt ngủ trong đất:

Đặt mắt ngủ đã chuẩn bị nằm ngang trong đất, mắt ngủ phải ở điểm cao nhất.

tạo ẩm tốt và đậy hộp với nắp nhựa giống như ảnh dưới đây.

Chăm sóc về sau:

Đặt hộp chứa những mắt ngủ nơi ấm, sáng và tránh ánh nắng trực tiếp. Kiểm tra mỗi 3-4 ngày để chúng có độ ẩm đủ.

Cấy mắt ngủ trong ống nghiệm

Chuẩn bị mắt ngủ

Ưu điểm của kỹ thuật này là các cây mới được nhân giống (từ) cha mẹ chúng và giống cha mẹ chúng. Chúng ta dùng kỹ thuật này để nhân giống: Phalaenopsis, Doritis pulcherima, Phaius tankervilleae (Hạc đỉnh) và Chiloschista lunifera.

Mắt ngủ phù hợp là bạn cắt chéo với 1 cm phía dưới và trên của mắt trên cành hoa. Rất quan trọng với chúng ta là dùng dao rất sắc vì nếu không, các mô sẽ bị tổn thương nhiều.

Cành hoa Hồ điệp với vỏ bọc
Tiếp, bạn phải gỡ bỏ vỏ bao mắt ngủ một cách cẩn thận.

(mắt ngủ) của cành hoa Hồ điệp không vỏ bao

Dung dịch (cấy) nào bạn nên dùng ?

Để khởi đầu (cho) sự tăng trưởng của “mắt ngủ” chúng ta phải dùng dung dịch gồm có cytocinins (phytohormon). Chúng ta dùng Sigma’s P6793 (Phytotechlab P793)

Chuẩn bị nơi làm:

Bạn có thể dùng dụng cụ tương tự chúng tôi mô tả trong “Kỹ thuật Gieo hạt ”

Đồ dùng cần thiết:

Bếp lò

Nồi nấu nước đường kính miệng 30cm

Đèn cồn (dùng sát trùng dụng cụ)

Bao tay cao su

Nhíp, kẹp (inox)

Dao mổ (inox)

Cái móc lấy hạt lan (dụng cụ cấy chuyền)

Đồ dùng cần thiết khác:

Ống nghiệm chứa môi trường cấy

Bình cấy (lọ, ống nghiệm…)

Giấy vệ sinh (kitchen paper)

Cồn 70%

Thuốc tẩy (như là Clorox) dùng tẩy trùng.

Lọ (hũ) có nắp vặn (như là hũ thức ăn trẻ em – babyfood jar)

Bỏ mắt ngủ vào lọ:

Ngâm các mắt ngủ đã cắt vào cồn ethanol 70% ít giây. Sau đó đặt các mắt ngủ vào trong 0,5% hydrogen peroxide (H2O2) (nước Oxi già) trong 30 phút. Tiếp, đặt chúng vào H2O2 3% trong 15 phút. Sau 15 phút, để các mắt ngủ đã khử trùng (trong ống nghiệm) trên vỉ – nằm trong hơi nước sôi (nơi vô trùng). Bây giờ, nhấc ống nghiệm lên và mở (nắp) ra trong hơi nước. Nắp phải đặt trong giấy vệ sinh (kitchen paper) tẩm cồn. Lấy nhíp của bạn và dùng ngọn lửa nến để khử trùng. Chuyển các nhíp vào nơi vô trùng (hơi nước) và gắp một mắt ngủ – đang được ngâm trong dung dịch hydrogen peroxide và đặt nó với phần cuối ở phía dưới mắt ngủ vào trong dung dịch (cấy).

Kế, nhúng nhíp vào trong nước đang sôi để làm sạch tất cả dung dịch còn sót và bỏ nhíp vào trong lọ có cồn 70%. Đậy ống nghiệm lại (trong hơi nước sôi) và đặt nó đâu đó trên bàn để dán nhãn. Với ống nghiệm kế, bạn có thể tiến hành tương tự.

Gợi ý: Để tạo dung dịch khử trùng hiệu quả hơn, thêm một giọt dung dịch rửa chén vào trong nước Oxi già.

Chăm sóc sau này:

Nơi – bạn cấy các mắt ngủ sáng và ấm (khoảng 20 °C). Tránh nắng trực tiếp vì (nó) sẽ làm nóng bên trong ống nghiệm nếu chúng đang ở trong nắng trực tiếp.

Chồi Chiloschista lunifera đang tăng trưởng
Bởi vì kích thước và cấu trúc của các mắt ngủ, tỷ lệ nhiễm bệnh cao hơn so với dùng cách nẩy mầm không cộng sinh (asymbiotic seed germination). Vì vậy, rất quan trọng là chúng ta phải kiểm tra mỗi ngày trong tuần đầu tiên, nếu có bất cứ các sự nhiễm bệnh nào. Nếu bạn tìm thấy nấm hay vi khuẩn, bạn có thể thử khử trùng chúng một lần nữa.

Nhiều mắt ngủ tiết ra các hợp chất phenolic vào dung dịch (nuôi cấy) – làm đen dung dịch. Dịch rỉ sẽ làm chết các mắt ngủ của bạn nếu bạn không thay chúng bằng dung dịch (nuôi cấy) mới. Nhiều mắt ngủ ngừng tiết ra các hợp chất phenolic sau 3 hay 4 lần thay (dung dịch nuôi cấy).

Ngay khi mắt ngủ có 2 hay 3 lá, bạn nên thay dung dịch (nuôi cấy) bằng dung dịch không có chất kích thích tố (như Sigma P6668) để bắt đầu sự phát triển rễ.

Tôi có thể làm gì nếu tôi muốn (có) nhiều hơn một cây?

Nếu bạn muốn sản xuất nhiều hơn một mầm bạn nên cắt trên 1/3 của mắt ngủ. Điều này làm mắt ngủ phát triển đến khoảng hàng tá chồi thay vì một (chồi).

Các chất điều hoà tăng trưởng (hormones)

Các chất điều hoà tăng trưởng là gì?

Các chất điều hoà tăng trưởng là bất kỳ các hợp chất hữu cơ hay tổng hợp – tác động (đến) sự tăng trưởng và sự nhân giống. Chúng được sinh ra trong cây (như trong các chồi đang tăng trưởng) để kiểm soát sự tăng trưởng.

Auxins

Auxins tác động sự tăng trưởng tế bào, ra rễ và sự hình thành chồi bất định. Chúng ngăn sự phát triển các chồi nhánh (là chồi lựa chọn cho việc đảm bảo sự ổn định di truyền). Auxins thường được dùng trong dung dịch nuôi cấy mô, hoặc là phối hợp với cytokinins suốt giai đoạn nhân giống hoặc không có cytokinins cho giai đoạn ra rễ.

Name / Tên Abbreviation / Viết tắt
Indole-3-Acetic Acid IAA
Indole-3-Butyric Acid IBA
Naphthalene Acitic Acid NAA
Phenylacetic Acid PAA
Dichlorphenoxyacetic Acid 2,4D
2,4,5-Trichlorphenoxyacetic Acid 2,4,5-T
Picloram
Dicamba
p-chlorophenoxyacetic Acid CPA

Cytokinins

Name / Tên Abbreviation / Viết tắt
Benzyladenin BA6
Benzylaminopurine BAP
Pentyladenin
Dimethylallyladenin
Kinetin
Zeatin Z
Zeatinriboside ZR
Isopentenyladenine iP
Isopentenyladenosine iPA
Thidiazuron TDZ

Gibberellins

Gibberellins là một nhóm các chất liệu từ thiên nhiên – tác động đến việc phát triển tế bào và sự tăng trưởng chiều dài của thân. E. Kurasawa (người Nhật) ghi chú vào năm 1926 rằng chất bài tiết của một loại nấm (Gibberella fugikuroi) tạo kết quả là sự tăng trưởng nhanh khác thường trong các hạt giống lúa. Chất đó là acid gibberellic – sau đó được người ta đã phân lập ở trạng thái kết tinh từ cả nấm và thực vật cao hơn.

Name / Tên Abbreviation / Viết tắt
Gibberellic Acid GA
Chlorcholinchlorid CCC
Hết
Cám ơn các bạn đã xem